1. Beyazıt yada yıldırım Beyazıt olarak da anılan 1. Beyazıt Osmanlı İmparatorluğunun 4. Padişahıdır. 1354 yılında Edirne de doğan 1. Beyazıt 8 mart 1403 de Akşehir de vefat etmiştir. Babası 1. murat ve annesi Gülçiçek Hatun'dur. Merkezi siyaset ve bir çok alanda yenilikler yapmıştır. Yıldırım Beyazıt beyaz tenli, sık sakallı , geniş omuzluydu ve yıldırım lakabını savaşlarda gösterdiği cesaretten ve hızlı hareket etmesinden dolayı almıştır. Fetihlerini İstanbul'a kadar getirmiştir. Ölümünden sonra ise 11 yıllık fetret devri başlamaktır. Bu yazımızda 1. Beyazıt'ın hayatı, ailesi, fetihlerini ve yaptığı yenilikleri anlatacağız.

1. BEYAZIT KİMDİR VE SADRAZAMLIK DÖNEMİ YAŞAMI 

• Osmanlı İmparatorluğunun 4. padişahı olan yıldırım Beyazıt ,beyaz tenli, sık sakallı , geniş omuzlu, yetenekli, Hafif kibirli, alıngan, aceleci, adil, gerektiğinde acımasız bir padişahtı. küçük yaşlardan itibaren önemli alimlerden İslam dersleri ve önemli komutanlardan askerlik ve idare dersleri almıştır.  Tarihten ilk defa adının geçmesi Germiyanoğlularından olan devlet hatun ile evlenmesiyle geçmiştir. Babası 1. Murat Germiyanoğlularının topraklarını alma politikası sonucu olmuştur . Yıldırım Beyazıt , Sultan Murad Hüdaverdigar'ın vasiyeti üzerine 1389 yılında 29 yaşında tahta çıkmıştır.

YILDIRIM BEYAZIT DÖNEMİ FETİHLER 

• 1390 yılında aydın , Saruhan, menteşe beylikleri ele geçirilmiş Konya kuşatılmıştır. Aynı yıl ise Alaşehir fethedilmiştir.  Yıldırım Beyazıt döneminde ilk defa İstanbul Türkler tarafından kuşatılmış, toplamda 3 defa kuşatılmıştır yıldırım Beyazıt döneminde ve Bizans imparatorluğu vergi ödemeyi kabul etmiştir .  Macaristan da savaşılmış ve ilk defa Osmanlı zaferi elde edilmiştir. Daha sonra Selanik fethedilmiştir. Arnavutluk'un işgali ile Selanik ve Yenişehir bölgeleri ele geçirilmiştir. 

• Karadeniz de ise Kastamonu Sinop ve Amasya fethedilmiştir.  Niğbolu Savaşına katılarak zafer elde edilmiştir. Şile ve Arnavutluk fethedilmiştir. 

• Şehzade Mehmet'in Dulkadiroğlularının Beyliği Hükümdar'ının kızı Emine Hatun ile evlenmesi üzerine beylik Osmanlı devletine bağlanmış ve Timur bu duruma sinirlenerek İstanbul'un 4. kuşatmasını engellemiş ve Sivası kana bulamıştır . Bu olay dan sonra sadece Erzincan bölgesi ele geçirilmiştir. 

• Son olarak da Timur ve yıldırım Beyazıt arasındaki durum Ankara savaşına neden olmuştur

YILDIRIM BEYAZIT DÖNEMİ YENİLİKLER VE YILDIRIM BEYAZIT'IN HAYALİ 

• Devletin hazinesi genişlemiştir

• Maliye sistemi kurmuştur. 

• Devletin merkezi teşkilat ve bürokrasisinde önemli değişikler yapılmıştır. 

• Ulemanın kontrolünde ki devlete ait olan vakıf mallarını tekrar devletin kontrolüne geçmiştir. 

• Osmanlı devletindeki yönetime ''KUL'' sistemi getirilmiştir. YILDIRIM BEYAZIT'IN HAYALİ Bayezid’in hayali İstanbul’u fethetmekti. Bunun için de boğaza ”Anadolu Hisarı” kalesini inşa ettirmişti. Sonrasında 4 kez bu hayalini gerçekleştirmek için kuşatmalar düzenlemiş fakat ulaşmasına ramak kala hem dış güçlerin baskısı hem de yetersiz mühimmat yüzünden hayalini gerçekleştirememiştir.

1. BEYAZIT'A YILDIRIM ADI NEREDEN GELDİ ? 

• Yıldırım Bayezid tüm düşmanlarına karşı verdiği fermanlarda ve savaşırken ki çok hızlı bir şekilde hareket etmesi ve karar vermesinden dolayı düşmanları tarafından kendisine ”Yıldırım” lakabı takılmıştır. 

YILDIRIM BEYAZIT'IN AİLESİ VE ÖLÜMÜ 

• Yıldırım Bayezid 8 Mart 1403'te 49 yaşındayken Akşehir'de neden olduğu hâlâ bilinmeyen gizemli bir şekilde ölmüştür. Timur'un fetihnamesinde ise yıldırım Beyazıt savaştan dönerken attan düşürülerek yakalanır ve beni padişahınıza götürün der. Timur'un yanına götürülür , Timur savaşlarda yıldırım Beyazıt'ı yanından ayırmaz ve tutsak edildiği söylenmiştir. Diğer kaynaklarda ise eceliyle ölmesi ve yaşadığı romatizma ve bronşit hastalıklarında öldüğü de yazmaktadır. Ölümü hakkında net bir bilgi yoktur. Yıldırım Beyazıt'ın 12 eşi ve 19 çocuğu vardır. Bunlar ; 

• Yıldırım Beyazıt'ın Eşleri ; Angelina Hâtûn - Devlet Şah Hatun- Maria Hâtûn- Hafsa Hatun Sultan Hâtûn - Mileva Olivera Despina Hatun - Devlet Hatun (diğer eşlerinin isimleri net olarak bilinmemektedir.) 

• Yıldırım Beyazıt'ın Erkek çocukları; Şehzade Ertuğrul Çelebi - Şehzade İsa Çelebi - Şehzade Mustafa Çelebi - Şehzade Büyük Musa Çelebi - Şehzade İbrahim Çelebi- Şehzade Kasım Çelebi- Şehzade Yusuf Çelebi- Şehzade Hasan Çelebi - Sultan Küçük Musa Çelebi - Sultan Süleyman Çelebi - Şehzade Ömer Çelebi- SultanI. Mehmed Çelebi 

• Yıldırım Beyazıt'ın Kız çocukları; İrhondu Hanım- Paşa Melek Hatun - Sultan Fatma Hanım - Oruz Hanım - Hundi Fatma Hatun - Fatıma Hanım (1 tanesinin adı net olarak bilinmemektedir)

YILDIRIM BEYAZIT'IN OLÜMÜNDEN SONRASI

• Yıldırım Bayezid'in dört oğlu arasındaki taht kavgaları nedeniyle 1402'den 1413'e kadar süren kargaşa ve taht kavgası dönemidir.  Dağılan Osmanlı birliği, 1413 yılında, I. Mehmed (Çelebi Mehmet) tarafından yeniden sağlandı. Bu gelişmeye bağlı olarak Çelebi Mehmet için "devletin ikinci kurucusu" tabiri kullanılmaktadır.

 Osmanlı imparatorluğunun 3. Padişahıdır. Babası Orhan Gazi annesi Nilüfer Hatundur. 1326'da Bursa da doğmuştur ve Sultan unvanı ilk kez batılı kaynaklarda 1. murat adında geçmektedir.

MURAD KİMDİR ? 

• I. Murad, Murad-ı Hüdavendigâr yada Gazi Hünkar isimleri ile anılan 1. Murad Osmanlı İmparatorluğunun 3. padişahıdır .  Babası Orhan Gazi, annesi Nilüfer Hatun'dur. 1326'da Bursa da doğan 1. Murad , 1389 da Kosava da, 1. Kosava savasında vefat etmiştir. 

• 1. Murad Uzun boylu, kalın ve adaleli bir vücuda sahip , alim ve sanatkarlara hürmek gösteren, dahi bir asker ve devlet adamıydı.1. Murad daha henüz şehzade iken Osmanlı İmparatorluğu sınırlarını genişletmeye başlamıştır. Aynı zamanda daha henüz padişah olmadan birçok mimarı eser yaptırmıştır ama buralarda babası Orhan bey ve dedesi Osman bey gibi eğitim alıp yada almadığı bilinmemektedir.

1. MURAD DÖNEMİ YAPILAN SAVAŞLAR VE FETHEDİLEN YERLER • 1. murat padişah olduğu zamanda rumeli ye dönmek istemiştir fakat padişah degişikliğini fırsat olarak kullanmak isteyen Bizans Çorlu ve Burğaz yörelerini geri almışlardır. Daha sonra Ankara'yı fethetmeye çalışan Bizanslıları 1. murat ahilerle ve ileri gelenlerle hızlı bir şekilde görüşüp Ankarayı ve Kaleyı geri almıştır. Ankarayı aldıktan sonra Eskişehiri almış ve beklemeden Karamanoğullarının saldırısı üzerine , Karamanoğullarıyla savaş başlamıştır . Daha sonra Lüleburgaz, Çorluyu geri aldıktan sonra Edirneye doğru yönelmiş ve 1361 yılında Edirneyi ele geçirerek Bizansa yardım gelmesini engellemiştir.

1. MURAD DÖNEMİ YAPILAN SAVAŞLAR VE FETHEDİLEN YERLER 

• Edirne'den sonra Gümülcine'yi de fetheden . Murad Bizansa gelen önemli pirinÇ gibi tahıl yolunu yani Meric ırmağını eline geçirmiştir böylelikle konu hem Bizansı zayıflatmak hem balkanlarda ilerleme kayıt etmek olmuştur. 

• Edirne'nin fethi üzerine Bulgar, Sırp, Boşnak, Macar devleti bir birlik yollayıp Meric Irmagı kenarında Osmanlı birliklerini bir baskınla yenmek istemişlerdir fakat ani gelen baskın hücümuyla Sırp askerleri sersemleyip nehirde boğulmuştur bu baskın Sırp sındığı olarak adlandırılmıştır. 

• 1366-1368'de Bulgarların elinde olan kızılagaç, yanbolu, aydos gibi bölgeleri ve bizans himayesi altında olan hayrabolu, vize, kırklareli gibi bölgeler osmanlı imparatorlugunun eline gecmiştir. Bulgar devletinde bulunan cogu topragı alan 1. Murad, bulgar krallıgı cozum bulamayıp osmanlının ustunlugunu kabul etmiş ve prenses mara ile 1. murad'ı evlenmiştir. 

• 1371 yılında ise sırpsındıgının ocunu almak ısteyen sırplar 1. murat'a savaş acmış cirmen savaşında yine yenilmişlerdir bununla beraber catalca ele gecirilik sırplar vergiye baglanmıştır . Bu olayların gelişmesi üzerine bizans kralı 1. murat ile görüşmeler saglamıştır. bizans kralı V. İoannis, 1.murad ile 1373 başlarında bir anlaşma yapıp Bizans İmparatorluğu'nun yıllık vergi ödeyerek Osmanlılar yüksek egemenliği altında bir vasal ülke olmasını kabul etti . 

• 1. MURAD YAŞAMI BOYUNCA 40'DAN FAZLA SAVAŞA GİRMİŞ VE HİCBİRİNDE YENİLMEMİŞTİR.

1. MURAD'IN YAPTIGI YENİLİKLER

•İlk kez Acemioğlanlar Ocağı, Yeniçeri Ocağı ve Topçu Ocağı gibi ocaklar kurulmuştur. 

• İlk kez Pençik Sistemi uygulanmıştır.

• Rumeli Beylerbeyliği kuruldu. 

• İlk kez Tımar Sistemi uygulandı 

• Ilk kez Tımarlı Sipahiler oluşturuldu. 

• İlk kez Kazaskerlik ve Defterdarlık atamalari yapıldı. 

• İlk kez Vezir-i azam atandı. 

• Ülkenin hanedanın ortak malı anlayışı, “Ülke hükümdar ve oğullarının ortak malıdır.” şeklinde değiştirilmiştir. Bu anlayış ile birlikte merkezi otorite de güçlenmiştir.

1. MURAD'IN AİLESİ VE ÖLÜMÜ 

Eşleri: 

• Gülçiçek Hatun (Yıldırım Bayezid'ın annesi) - Tamara Hatun(Bulgar Kralı'nın kızı) - Paşa Melek Hatun - Fûl-Dâne Hâtûn 

• Erkek çocukları: 

• Yıldırım Bayezid - Yahşi Bey - Yakup Çelebi - Savcı Bey - Şehzade İbrahim 

• Kız çocukları: 

• Nefise Melek Hatun - Sultan Hatun 

• 1. MURAD'ın ÖLÜMÜ: 1389'da yapılan kosava savaşı sırasında 60 bin kişilik Osmanlı ordusu 8 saat içinde 200 bin kişilik düşman ordusunu yenilgiye ugratır. Savaş sonrasında Sultan 1. Murad galibiyet sevinci ve şükürü olarak, savaş meydanını dolaşıp otağına gelirken, yaralı Sırp Miloş Obiliç tarafından, zehirli hançerle şehit edilir. Padişahın cesedi tahnid (ölüyü bozulmaması için belirli formül dahilinde ilaçlama) edilerek, Bursa Çekirge'deki türbesine defnedilir. İç organları ise vefat ettiği yerde, oğlu Yıldırım Bayezıd tarafından inşa edilen türbeye gömülür.

 Orhan Gazi veya Orhan Bey olarak da anılan Orhan Gazi Osmanlı imparatorluğunun 2. Padişahıdır. Babası Osman Gazi annesi Malhun Hatundur. 1281 de doğan Orhan Gazi 1326 ile 1359 yılları arasında sultanlık  yapmıştır. sarı sakallı, uzun boylu , yumuşak huylu ,dindar, adalet sahibi bir beydir. 4 eşi ve 6 erkek 2 kız çocuğu olmuştur. 

• 1326 da babası Orhan Gazinin ölümü üzerine başa geçmiştir. Sultan unvanının ilk kez kullanıldığı bazı kaynaklarca öne sürülmüştür. 

• Birçok fetihler düzenlemiş ve yenilikler yapmıştır Bu yazımızda ise Orhan Bey'in yaptığı fetihleri, yenilikleri, devlet yönetimini , kişiliği ve aile bireyleri hakkında bilgilere yer vereceğiz.

Orhan Gazi, cüsseli bir yapıya ve sarışın mavi gözlü fiziksel bir görünüşe sahip Osmanlı padişahıydı . Halkın arasına karışıp onların dertlerini dinlemekten çekinmeyen hatta bu konularda diğer osmanlı sultanlarından daha önde olduğu söylenebilir  . Davranışları dengeli ve kararlıydı. Daima tedbirli, dikkatli davranan ve iyi ahlaklı biridir. 

Orhan Gazinin Ailesi ; 

•Eşleri : Asporça Hatun - Nilüfer Hatun(1. Murat'ın annesi ) - Theodora Hatun - Eftandise Hatun 

•Erkek çocukları : Süleyman Paşa - Şehzade Murad - Şehzade İbrahim Şehzade Halil - Şehzade Kasım ve Şehzade Eyüp'dür 

•Kız çocukları : Fatma Hatun - Hatice Hatun

Orhan Gazi dönemi fetihler ve seferler ;

1321'de Mudanya'yı fethetmiştir ve devleti Marmara denizine kıyı hale getirmiştir. 

• Bizans, Yalova, Akyazı, Batı Karadeniz , Sapanca, Kandıra, Samandıra taraflarına ise fetihler düzenlemiştir. 

• Rumeli bölgesine geçiş yaparak Bizans'a yardım gitmesinin engellemiştir. 

• Orhan Bey zamanında genel olarak devletin sınırları doğuda Ankara'ya kadar uzanmış, Batı Karadeniz taraflarında Bolu'ya kadar ilerlemiş, Bergama, Balıkesir, Çanakkale, İznik ve İzmit fetihleri ile de Ege ve Marmara denizlerine devleti kıyı haline getirmiştir. Aynı zamanda ise Rumeli bölgesini de alarak Marmara denizine ve boğazlar da hâkimiyet kurmuştur.

Orhan Gazi dönemi Yenilikler ;

Orhan bey bir çok alanda yeniliğe adım atmıştır.  Örnek verecek olursak;

Siyasi , askeri ve ticari alanlarda yenilikler yapmıştır. 

• Siyasi alanında ; Yeni yasalar ve düzenlemeler ile beyliği ,devlet haline getirmiştir. İlk vezir, kadı ve subaşı ataması bu dönemde gerçekleşmiştir. İlk defa Sancaklara kadılar gönderildi ve Divan örgütü, vakıf sistemi ve adli teşkilat da Orhan Bey zamanında kurulmuştur. 

• Askeri alanda ; İlk düzenli ordu yaya ve müsellim kurulmuştur ve ilk donanma çalışmaları bu zamanda yapılmıştır. 

• Ticari alanda; 

• İlk intisap kanunnamesi çıkarılmıştır. Bu kanunnamede şarap satıcılarının, kalaycı ve hamamların da kriterine önem verilmiştir. Dükkânların ödeyeceği baç miktarına yer verilmiştir.

Orhan Gazının son yılları ; 

Orhan gazi son yıllarında Bursa'da geçirmek istemiş ve devletin idaresini oğlu Şehzade Murat'a bırakmıştır. Ölüm tarihi net olarak bilinmemekle birlikte bir çok farklı kaynakta farklı yıllarda öldüğü yazmaktadır . 

• Babasında 16000 kilometrekare olarak aldığı Osmanlı topraklarını oğlu 1. Murat'a 95000 kilometrekare olarak bırakmıştır. 

• Orhan Bey'in naaşı Bursa'da, Gümüşlü Kümbet'te babasının türbesine gömülmüştür

Osman gazi , 1.  Osman veya  Osman bey olarak anılan  Osmanlı devleti kurucusu Osman   bey' in hayatı, katıldığı savaşlar , fethettiği toprakları , eş ve çocukları  kimlerdir sorusuna cevap olacak şekilde bu yazımızı ele alacağız. Osman gazi , Osman bey ve 1. Osman isimleriyle anılan Osman bey 600 yıllık hüküm sürecek olan devleti kuran kişidir. 

1280'de evlendiği ilk eşi olan Maldun hatun yada Mala hatun, Kemeriya hatun olarak da anılan Malhun hatundur. Rabi-a bala hatun ise Osman Gazi 'nin evlendiği ikinci eşidir. Şeyh Edebali'nin kızı . Osmanlı devletinin ilk vezirinin de annesidir. Osman gazinin 6 erkek 1 kız olmak üzere 7 çocuğu vardır. 

Erkek çocukları : Orhan bey (1218-1362) - Çoban bey (1283-1337) Pazarlı bey (1285-1311) - Alâeddin paşa (1280-1331) - Hamid bey (1288-1329) - Melik bey (1290-1366)

 

 * Osman Gazi ' nin kız çocuğu : Fatma hatun 

  * Osman Gazi nin kardeşleri : Gündüz bey ve Saru Batu savcı bey'dir 

1258 yılında Ertuğrul gazi ve halime hatunun oğulları olarak Söğüt te dünyaya geldi .1258 - 1 ağustos 1326 tarihleri Arasında yaşamıştır .  Kayı boyunu 23 yaşında yöneltmeye başlayan Osman bey 2 evlilik yapmış ve 7 çocuğu vardır. Tam adı gündüz alp oğlu Ertuğrul oğlu Osman'dır .Osman gazi  birçok da yeni buluşlarıyla 600 yıllık hüküm sürecek devletin adımlarını genç yaşta atmaya başlamıştır.

Osman Bey Zamanı Fetihler ve Savaşlar :

Ertuğrul gazinin ölümüyle birlikte Anadolu Selçuklu Devleti uçbeyi olan Osman bey beyliğin başına geçmiştir. Babasının ölümünden sonra ilk Osmanlı savaşını yapmıştır. 1284 senesinde bursa da ermeni-beli savaşına girerek kuluca hisarı fetih etmiştir 

1291 yılına kadar daha da güçlenen Osman gazi İnegöl tekfuru ile savaşarak koca hisarı fetih etmiştir. Aynı zamanda Bizansta ki karışıkları fırsat bilerek fetihler düzenlemeye başlamıştır.

Karaca Hisarı fetih eden Osman gazi ardından Bilecik , Tar hisar , Yenişehir ve İnegöl'de fetih ederek beyliğin başkentini Bilecik'e taşımıştır. 

Befeus muharebesi olarak da bilenen koyun Hisar savaşı  18 temmuz ve 27 temmuz 1302 tarihleri arsında yapılarak dokuz gün süren savaştır. Osmanlı beyliği ile Bizans arsında yapılmıştır ve Bizans ile Osmanlının yaptığı ilk savaş olarak da tarihe geçmiştir. Aynı zamanda Koyun Hisar savaşı Osmanlı imparatorluğunun kuruluşu olarak da bazı tarihçiler tarafında söylenmiştir.  

Nikea kuşatması , Bizans imparatorluğu himayesi altındaki nikea yani günümüzdeki İznik 'in 1328 ile 1331 yılları arsında 3 yıl suren bir kuşatmadır. Aynı zamanda İznik kuşatması olarak da bilinir . İznik kuşatmasında Marmaracık kalesi fetih edilmiştir. 1306 da yapılan şuan ki Çubuk, Ankara bölgesi civarında olan din boz savaşı sonunda ise Kestel , kete ve kalelerinin fetih edilmesinin sonucunda Osmanlı Devleti ilk defa askeri bir antlaşma yapmıştır. 

Osman Bey Söğüt'e yerleştikten sonra Karaca Hisar da tekfuru iktidarını kaybedeceğini düşünerek Osman Bey'e karşı düşmanca davranmıştır.  Sonuç olarak ise Osman Bey tekfuru yendi ve 1288 yılında Karaca Hisar kalesini fethetti. Kalenin yakınında bulunan Karaca şehir 'e Türkleri yerleştirmiştir.

1315 yılında Osman gazi Bursa yi kuşatacak ancak  fetih gerçekleşmeyecektir . 1317 yılında ise Osman Gazi'nin fetih hareketleri sonucunda Karatekin , ebe suyu  tuzpazarı, kap uçuk ve keresteci kalelerini fethetmiş ve Akçakoca , Kocaeli bölgelerini de ele geçirmiştir.

Osman Bey Dönemi Yenilikler :

- Osmanlı devletinin bağımsızlığını sağlayıp Osmanlı Devleti kurmuştur.

- Yeni yasa ve düzenlemeler getirmiştir.

- İlk kez vezirlik teşkilatı kurmuştur.

- İlk kadı ve subaşı atamaları yapmıştır.

- Sancaklara kadı göndermiştir.

- Divan örgütü kurulmuştur.

- Vakıf sistemi ve adi teşkilatı kurulmuştur.

- İlk Osmanlı parası olup gümüşten yapılan  ''akçe '' ' yi basmıştır 

- Askerlik alanında yaya ve müsellem olarak ilk düzenli Osmanlı ordusu kurmuştur. 

- İlk donanma çalışmaları yapılmıştır