Üzerinde yaşadığımız gezegen 4 milyar yıldır oluşumunu tamamlıyor ve görünen o ki hala daha oluşumunu tamamlayacak . Peki bu oluşumdan kasıt ne ? yada oluşumunu yer yüzünde bizler görüp veya hisedebiliyormuyuz ? işte bugün bu sorulara cevap arayacağız .
Oluşumunun nasıl başladığı hakkında veya üzerindeki yaşamın nasıl başladığı hakkında bir çok farklı teori ortaya koyan bilim insanları hala gezegenimizin nasıl oluştuğuna dair kesin ve net bir bilgi ortaya koyamadılar . Belkide bu sorunun en büyük nedeni zaman ve süre içerisinde dünyamızın oluşumunu hala daha bitirmemiş ve devam ediyor olmasıdır . Başlangıçta ana karalar pangea adı verilen bir bütün haldeydi , bu bütünlük günümüze kadar 3 defa ayrılıp birleşerek devam etti ve hala daha devam etmekte . Yer yüzünde oluşan dağlar , ovalar , kalyonlar gibi bir çok coğrafik oluşum dünyamızın oluşumunu hala daha devam ettirdiğinin bir kanıtı niteliğinde .
Günümüzde büyük depremlerle beraber kıyılarımız her geçen gün denize biraz daha yaklaşmakta . Bu sorunun en büyük nedeni oluşumunu hala daha devam ettiren dünyamızın içinde yani yer kabuğunun altında saklı . Yer kabuğunun altı yaklaşık 6.500 kilometrelik 3 katmanla çevrili durumda bu katmanlar yer kabuğunun altını etkilediği kadar yer kabuğunun üstünü ve atmosferinide etkilemektedir . Bu etki bazen çok şiddetli olup hissediliyor . Peki bu nasıl gerçekleşiyor .
Yer kabuğunun altında bulunan katmanlar ergimiş ve sıcak halde çok sayıda maddeyi içerisinde barındıran bir yapıya sahiptir . Bu yapı daha da derine yani çekirdek diye nitelendirilen kısıma inildikçe sıcaklık çok miktarda artmaktadır . Çekirdek 2 kısımdan oluşmaktadır ve toplam uzunluğu 5.500 kilometredir . 2 katmanlı olan çekirdek iç katman sıcaklığı 5000°C yani güneşin yüzey sıcaklığına, dış çekirdek yani 2. katmanın ise 2500°C sıcaklığa sahiptir . Bu sıcaklık yukarıya doğru çıkıldıkça yani yer kabuğuna doğru çıkıldıkça 600°C ye kadar düşmektedir . Öyleki bu sıcaklık maddelere sıvı konumuna getirmeye yetmektedir . En aşağıda bulunan maddeler iç çekirdeğin sıcaklığıyla beraber artarak yukarıya doğru maddelerin çıkmasını sağlamaktadır . yukarıya doğru çıkan maddeler sıcaklığın azalmasıyla yavaş yavaş soğumaya ve 600°C kadar düşmektedir . Soğuyan maddeler tekrar aynı döngüyle aşşağıya inerek sıcaklıklarının artmasıyla tekrar yükselir . Bunlara konveksiyonel akım veya olaylar adı verilir.
Konveksiyonel akımlar iç yapısında harektli olduğu kadar dünya üzerinide hareket ettirmektedir. Öyleki bu hareketler şiddetlendiği zaman horst graben sistemi adı verilen ova-dağ oluşumları gerçekleşmektedir . Bunlarla beraber afet diye nitelendirilen depremlerin oluşumlarını sağlamaktadır. Bu akımlar dünya yüzeyini yani yer kabuğunu tek bir düz parça haline getirinceye kadar devam edecektir. Bunun en büyük kanıtı deprem diye tabir edilen büyük afetlerin kendi içlerinde çeşitli kollara veya dallara ayrılmasıdır. Bakınız deprem çeşitlerini etkileyen en önemli faktörlerden biri ileri atımlı fay zonalı , bu fay yer altından gelen akımlar doğrultusunda kara kütlesini ileriye doğru sürükleyerek bir diğer tabiriyle kaydırarak başka bir kara parçasına doğru itmesine sebebiyet verir . Her ne sebep olursa olsun faktörün tek olduğu açık bir şekilde ortada .
0 yorum: