Tarihi : Adıyaman tarihi hititlere dayandığı düşünülmektedir . Nitekim bu düşünce karkamış tapınağına veya antik kentine dayanmaktadır . Karkamış antik kenti Hitit krallığının mezopotamya coğrafyasındaki bir tapınağı veya yerleşim yeri olduğu düşünülmektedir . Yeterli yazılı kaynağın olmamasıyla beraber Adıyaman tarihi gizemli ve bir o kadar ilginç olarak günümüze kadar ulaşmaktadır . Aslında Adıyaman bir çok uygarlık tarafından ele geçirilmiş olunup daha sonra bazı sebepler dolayısıyla el değiştirmiştir . Bu sebeplerin başında şuphesiz göç ve istilalar gelmektedir . Mevcut konumu itibarıyla Adıyaman istilalara açık ve elverişlidir . Tarihinde bu istilaları yapan başlıca uygarlıklar şunlardır :
-Babiller , Asurlar , Persler , Mitanniler , Samiler , Medler , Filipoğlu İskender , Romalılar ve Komagene Krallığı , Bizans , Suaniler , Müslüman Araplar ve tekrar Bizans tarafından ele geçirilen şehir 1071 Malazgirt zaferinden sonra Selçuklu imparatorluğunun , 1516 tarihinde ise Osmanlı Devletinin himayesi altına girmiştir . Şehir bugün Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde olup tarihi en köklü illerinden birisi durumdadır .
Adıyaman tarihi bakımından bir çok medeniyete ev sahipliği yaptığını öğrendik şimdi ise yerleşim yapısına biraz bakalım :
Doğu Anadolu bölgesinin kuzey batısında yer alan şehirin en yüksek tepesi veya dağı 2551 metre rakımıyla Akdağ tepesi dir. Daha önce Malatyaya bağlı ilçe olan Adıyaman 1954 yılında İl olmuştur . Şehir fazlaca akarsuya sahip konumdadır . Hatta bir çok akarsuyu Fırat nehrine akmaktadır . Bunlar :
-Kahta çayı , Göksu çayı ve Kalburca çayı dır . Ayrıca şehir çok önemli göllere sahip konumdadır . bu göller ise Gölbaşı , Azaplı , İnekli ve Abdulharap gölleridir.
Adıyaman ili Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde kalan en dağlık illerden biri konumundadır . İl %52 lik dağ oranı mevcuttur . İl Güney Toros dağlarının uzandığı güney kesiminde bulunan yüksek tepelere oldukça hakimdir . İlin çevresinde ve sınırları içerisinde bulunan bazı dağ veya tepeler şunlardır :
-Akdağ (2551 m ) , Mere Dibek dağı (2549 m) , Ulubaba dağı (2533 m) , Gördük dağı ( 2206 m ) ve Nemrut dağı ( 2206 m ) dir.
İl, birçok medeniyete ev sahipliği yaptığı gibi bir çok tarihi ve turistlik yerlere sahiptir . Bunlardan bir kaçı şunlardır :
- Adıyaman Kalesi , Besni Kalesi , Gerger Kalesi , Kahta Kalesi , Keysun Kalesi , Çarşı Camii , Kab Camii , Eski Saray Camii , Ulu Cami , Ebu Zırı Gıfari Türbesi , Mahmut Ensari Türbesi , Cendere Köprüsü , Göksü Köprüsü , Pirin ( PERRE ) Mağaraları , Nemrut Dağı Heykelleri , Çörmük Kaplıcası , Kuruçay Kaplıcası ve Korucan Kaplıcası , Adıyaman sınırları içerisindeki bazı tarihi ve turiistlik yerlerden bir kaçıdır .
Adıyaman bu gün 8 tane ilçeye sahip ve toplamda 700 bin nufusa sahiptir . İlçeleri ise şunlardır :
- Gerger , Sincik , Çelikhan , Tut , Besni , Kahta , Samsat ve Gölbaşı dır . İlin başlıca geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır . İl tarıma elverişli bir toprak yapısına ( Zonal bir toprak çeşidi olan kahverengi toprak türüne ) sahiptir . Adıyamanda 30 çeşite yakın tarımsal ürün yetişmektedir .
0 yorum: