Akarsular dünyanın oluşumundan beri sıra gelen ve yer yüzünde şiddetle akmaya devam eden en önemli coğrafik şekillerin oluşmuna doğrudan veya dolaylı yoldan katkı sağlayan akan su olayının tamamına denir . Farklı kıtalarda farklı akış hızlarına sahip bir çok akarsu mevcutur . Bu akarsular geçtikleri bölgelerde hem yaşam kaynağı hemde farklı canlılara habitat olmuştur . Sadece bununla kalmamak üzere akrsular üzerine kurulu enerji santrallerinden hem iç ekonomiye hemde enerji ihtiyacını karşılamak konusunda çok önemli bir potansiyel rezerv değeri taşımaktadır . Dünya üzerinde bir çok akarsu mevcut durumdadır . Şuphesiz bunların arasında en çok bilinen ve tanınanı amazon nehridir . Dünya üzerindeki en önemli akarsuları tanımadan önce akarsu kavramının ne olduğuna bakalım :
- AKARSU : Yeryüzünde veya yer altında bulunan suyun , bulunduğu coğrafya üzerinde eğime ve yatağına bağlı olan zaman içerisinde suyun hareket durumuna akarsu denir . Başladığı noktaya akarsu yatağı , bir denize veya göle döküldüğü noktaya akarsu ağzı , ve üzerinde saniyede geçen su miktarına akarsu debisi denir .
DÜNYANIN EN ÖNEMLİ AKARSULARI :
Aşağıda sıralanan nehirler debisi bakımından çoktan aza doğru gitmektedir .
- Amazon Nehri : Güney amerika kıtasında bulunan bu nehir , dünyanın en meşhur akarsularından biridir . 5.500 kilometre uzunluğuna sahip bu nehir , saniyede 70.000 metreküp su taşımaktadır . Perudan başlayan nehir doğuya doğru atlas okyanusuna dökülmektedir .
- Kongo Nehri : Afrika kıtasının en önemli ve büyük nehirlerinden akarsularından biridir . 4640 kilometre uzunluğa sahip bu nehir , saniyede 36.000 metreküp su taşımaktadır . Bu nehir dünyanın bilinen derinliğe sahip en derin nehri konumundadır . Afrika kıtasının ortasından başlayan nehir batıya doğru ilerleyerek atlas okyanusuna dökülmektedir .
- Missisipi Nehri : Kuzey Amerika kıtasında bulunan bu nehir dünya üzerinde bilinen en uzun nehirleri arasında ilk sıralardadır . 6.600 kilometre uzunluğuna sahip bu nehir , üzerinde saniyede 32.500 metreküp su taşımaktadır. Nehirin bugün büyük çoğunluğu Amerika sınırları içerisinde kalmaktadır . Nehir Güneye doğru Meksika körfezine akmaktadır .
- La plata : Bir diğer adıyla Rio De La Plata nehri Güney Amerika kıtasının en önemli nehirlerinden biridir .3.900 kilometre uzunluğuna sahip bu nehir , saniyede 31.500 metreküp su taşıyabilmektedir.
- Nil Nehri : En eski yerleşim yerlerinden birisi olan nil havzasının bulunduğu yerde olan bu nehir dünya üzerinde bulunan en uzun nehirlerden biridir . 6.500 kilometre uzunluğuna sahip olan bu nehir afrika kıtasının en önemli nehirlerinden biridir . Saniyede 28.700 metreküp su taşıma kapasitesine sahip olan nehir bugün dünya üzerinde debisi en yüksek olan nehirlerden biri konumundadır .
- Lena Nehri : Asya kıtasında bulunan bu nehir dünya üzerinde debisi en yüksek nehirlerden biridir . Saniyede 23.840 metreküp su taşıma kapasitesine sahip olan bu nehir 4.600 kilometre uzunluğuna sahiptir . Baykal dağlarında doğan nehir kuzeye doğru Laptev denizine dökülmektedir .
- Yenisey Nehri : Asya kıtasının en önemli nehirlerinden biri olan yenisey nehri 4.750 kilometre uzunluğuna 23.500 metreküp saniyede su taşıma kapasitesine sahiptir . Moğolistandan doğan nehir , Kuzey buz denizindeki kara denize dökülmektedir .
- Nijer Nehri : Afrikanın en önemli nehirlerinden biri olan nijer nehri 4.100 kilometre uzunluğuna sahiptir . Saniyede 20.920 metreküp su taşımaktadır .
- Amur Nehri : Asya kıtasının en önemli nehirlerinden biridir . Saniyede 20.550 metreküp su taşımaktadır . 4.700 kilometre uzunluğuna sahiptir .
- Gök Irmak : 5.100 kilometre uzunluğuna sahip bu nehir , Asya kıtasının en önemli nehirleri arasındadır . Saniyede 17.750 metreküp su taşıma kapasitesine sahiptir.
- Mc Kenzie : Kuzey Amerika kıtasının en önemli nehirlerinden biridir . Saniyede 16.600 metreküp su taşımakta ve 3.700 kilometre uzunluğuna sahiptir .
- Volga Nehri : Avrupa - Asya kıtasının sınır noktasında olan nehirin debisi 14.600 metreküp su taşımaktadır . 3.690 kilometre uzunluğuna sahiptir .
0 yorum: